سكوت آژانس اتمي در قبال ساخت و سازهاي هسته‌اي جديد اسرائيل
تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهند كه رژيم صهيونيستي در حال ساخت و ساز در مركز تحقيقات هسته‌اي شيمون‌پرز در نزديكي شهر ديمونا است.
گروه بين‌الملل خبرگزاري تسنيم- تصاوير ماهواره‌اي جديد از افزايش فعاليت‌هاي ساخت‌وساز در يك ساختار بزرگ در مركز تحقيقات هسته‌اي شيمون پرز در نزديكي شهر ديمونا در صحراي نگب خبر مي‌دهند، مركزي كه به‌عنوان كانون برنامه تسليحات اتمي اعلام‌نشده اسرائيل شناخته مي‌شود.
كارشناسان به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفته‌اند كه اين پروژه ممكن است براي ساخت يك رآكتور جديد تيم ملي اسكاتلند آب سنگين يا تأسيساتي براي مونتاژ تسليحات اتمي باشد، اما محرمانگي شديد اين برنامه، تعيين دقيق هدف آن را دشوار كرده است.
اين فعاليت‌ها در مركز تحقيقات هسته‌اي شيمون پرز، واقع در 90 كيلومتري جنوب اورشليم، پرسش‌هايي را درباره جايگاه اسرائيل به‌عنوان تنها دارنده تسليحات اتمي در غرب آسيا دوباره مطرح كرده است. آسوشيتدپرس نوشته اين پروژه مي‌تواند به‌ويژه پس از حملات اسرائيل و ايالات متحده در ژوئن گذشته به تأسيسات هسته‌اي ايران باعث انتقادهاي بين‌المللي شود.
هفت كارشناس كه تصاوير ماهواره‌اي را بررسي كرده‌اند، همگي معتقدند اين ساخت‌وساز با برنامه تسليحات اتمي پر رمز و راز اسرائيل مرتبط است، زيرا در نزديكي رآكتور ديمونا انجام مي‌شود كه هيچ نيروگاه غيرنظامي در آن وجود ندارد.
با اين حال، نظرات آن‌ها درباره ماهيت پروژه متفاوت است. سه نفر از كارشناسان معتقدند كه ابعاد و موقعيت محل ساخت‌وساز و چندطبقه بودن آن، احتمال ساخت يك رآكتور جديد آب سنگين را تقويت مي‌كند. چنين رآكتورهايي مي‌توانند پلوتونيوم و مواد ديگري توليد كنند كه براي ساخت تسليحات اتمي ضروري‌اند.
چهار كارشناس ديگر، ضمن پذيرش احتمال رآكتور، معتقدند اين پروژه مي‌تواند به تأسيساتي براي مونتاژ تسليحات اتمي مرتبط باشد، اما به دليل اوليه بودن مرحله ساخت، نمي‌توان با قطعيت نظر داد.
جفري لوئيس، كارشناس مركز مطالعات منع گسترش تسليحات در مؤسسه مطالعات بين‌المللي ميدلبري، اظهار داشت: «به احتمال زياد اين يك رآكتور است، هرچند اين قضاوت مبتني بر شواهد غيرمستقيم است، اما ماهيت اين پروژه‌ها چنين است. تصور چيز ديگري دشوار است.» او اين ارزيابي را بر اساس تصاوير و تاريخچه ديمونا ارائه كرده است.
اسرائيل داشتن تسليحات اتمي را نه تأييد مي‌كند و نه تكذيب و آسوشيتدپرس مي‌گويد رژيم صهيونيستي به درخواست‌هاي اظهارنظر پاسخ نداده است. كاخ سفيد، نزديك‌ترين متحد اسرائيل، نيز واكنشي نشان نداده است.
سكوت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي
آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه خودش را نهاد ناظر هسته‌اي سازمان ملل معرفي مي‌كند در پاسخ به پرس‌وجو درباره ساخت‌وساز در ديمونا به آسوشيتدپرس اعلام كرد كه اسرائيل «ملزم به ارائه اطلاعات درباره ساير تأسيسات هسته‌اي كشور، به جز رآكتور تحقيقاتي سورك، نيست.»
اين موضع نشان‌دهنده رويكرد هميشگي آژانس در قبال برنامه هسته‌اي اسرائيل است كه از بازرسي‌هاي بين‌المللي معاف بوده و تحت نظارت آژانس قرار ندارد. برخلاف تأسيسات هسته‌اي ايران كه به‌طور مداوم تحت بازرسي‌هاي سختگيرانه آژانس قرار دارند، ديمونا به دليل عدم عضويت اسرائيل در معاهده منع گسترش تسليحات هسته‌اي (NPT) از هرگونه نظارت بين‌المللي مصون مانده است.
اين استاندارد دوگانه، كه از دهه‌ها پيش ادامه دارد، انتقادهاي گسترده‌اي را از سوي كشورهاي منطقه، به‌ويژه ايران، به دنبال داشته است. ايران بارها ادعا كرده كه سكوت آژانس در قبال برنامه تسليحاتي اسرائيل، به‌ويژه پس از افشاگري‌هاي دهه 1980 توسط موردخاي وانونو كه وجود كلاهك‌هاي هسته‌اي در ديمونا را تأييد كرد، نشان‌دهنده تبعيض در نظارت هسته‌اي است.
اين سكوت آژانس در مورد ساخت‌وساز اخير در ديمونا نيز ادامه دارد. با وجود گزارش‌هاي پيشين درباره فعاليت‌هاي مشكوك در اين مركز، آژانس هيچ‌گونه درخواست رسمي براي بازرسي يا توضيح از اسرائيل مطرح نكرده است.
اين در حالي است كه آژانس در موارد مشابه، مانند برنامه هسته‌اي ايران، واكنش‌هاي سريع و قاطعي نشان داده و گزارش‌هاي متعددي منتشر كرده است. اين تفاوت رويكرد، به گمانه‌زني‌ها درباره نفوذ سياسي در تصميم‌گيري‌هاي آژانس دامن زده و اعتماد كشورهاي منطقه به اين نهاد را كاهش داده است.
برچسب: ،